[Nghiên cứu] Tại sao nghe nhạc lại giúp bạn sảng khoái

Lúc vui vẻ hay khi đang buồn chán, 1 giai điệu phù hợp vang lên sẽ khiến bạn "phê" hơn rất nhiều, có đúng không nào? Mới đây, một nhóm nghiên cứu thuộc đại học McGill Canada tuyên bố rằng họ đã tìm ra chính xác điều gì đã gây nên những xung động cảm xúc khi nghe nhạc, và lý giải được tại sao âm nhạc lại quan trọng với con người đến thế. Sử dụng kết hợp các công nghệ scan não bộ, cuộc nghiên cứu đã cho thấy khi nghe một bản nhạc hay, 1 loại chất dẫn truyền thần kinh tương tự như khi quan hệ tình dục hay ăn uống sẽ được não bộ phát ra.

Thật ra, khả năng của con người sản sinh ra khoái lạc khi bị kích thích bởi đồ ăn, chất gây nghiện, tiền hay tình dục đã được khoa học biết đến từ lâu. Tất cả những cảm xúc sung sướng trên đều có liên quan đến 1 loại chất dẫn truyền thần kinh trong não bộ - dopamine. Cơ chế này rất cần thiết cho sự sống còn của con người và được tạo ra bởi các chất kích thích não bộ hoặc những vật hữu hình có thể đem lại sự thích thú nào đó.

Ngược lại, đối với những chất kích thích "trừu tượng" như âm nhạc hay nghệ thuật, chúng thường xuyên tạo ra những khoái cảm mạnh cho con người mặc dù chúng không có tính sống còn cho sinh tồn của con người như các yếu tố ở trên. Tuy chưa được nghiên cứu và hiểu thấu đáo, nhưng hiện thực xã hội khi số lượng các album của Michael Jackson hay The Beatles đạt những con số kỷ lục đã cho thấy âm nhạc thật sự tác động đến trạng thái tính cảm của con người. Và với mục đích khám phá sâu hơn về não bộ và những hoạt động của nó liên quan đến âm nhạc, nhà nghiên cứu Valorie N. Salimpoor và các cộng sự thuộc đại học McGill Canada đã tìm ra những chứng cứ cụ thể cho thấy quá trình "thưởng thức" âm nhạc trong não bộ xảy ra như thế nào.
[Nghiên cứu] Tại sao nghe nhạc lại giúp bạn sảng khoái Tinhte.vn_4d413bd82419e_dopaminemusic-4_(1)

[Nghiên cứu] Tại sao nghe nhạc lại giúp bạn sảng khoái Tinhte.vn_4d413bd82419e_dopaminemusic-4_(1)

Khoái cảm là một hiện tượng rất khó đo lường khách quan, tuy nhiên khi trải nghiệm những cảm xúc mãnh liệt, cơ thể con người thường phát ra những tín hiệu chung như sự thay đổi xung điện dưới da (electrodermal), nhịp tim hay hô hấp... Những phản ứng "thích thú" này có thể được đo lường nhằm giúp phát hiện ra tại thời điểm cực khoái, bộ phận nào trong não bộ hoạt động nhiều nhất. Do sở thích âm nhạc của mỗi người đều khác nhau nên các đối tượng tham gia được tự do lựa chọn thể loại âm nhạc dễ gây "phê" nhất. Họ cũng được hỏi về một thể loại âm nhạc trung tính - tức là không khen cũng không chê, với mục đích kiểm soát.

Từng người tham gia sẽ trải qua 2 giai đoạn thử nghiệm, 1 với thể loại nhạc trung tính và 1 với thể loại nhạc mà họ thích. Kỹ thuật chụp ảnh cắt lớp phát xạ Positron (PET) cho thấy có một sự gia tăng lượng chất nội sinh dopamine khi cơ thể hưởng thụ âm nhạc. Nhóm nghiên cứu cũng muốn tìm hiểu xem liệu việc tiết dopamine liên quan đến sự tận hưởng âm nhạc thật sự hay là do sự mong chờ những gì tai sẽ nghe tiếp theo. Kỹ thuật PET không hiệu quả trong trường hợp này, do đó nhóm nghiên cứu đã sử dụng phương pháp chụp cộng hưởng từ fMRI cho giai đoạn thử nghiệm tiếp theo. Trong bước này, người tham gia được yêu cầu cho biết khi nào họ sẽ đạt cực khoái với cùng 1 loại nhạc đã chọn.
[Nghiên cứu] Tại sao nghe nhạc lại giúp bạn sảng khoái Tinhte.vn_4d413bce767fc_dopaminemusic-2_(1)

[Nghiên cứu] Tại sao nghe nhạc lại giúp bạn sảng khoái Tinhte.vn_4d413bce767fc_dopaminemusic-2_(1)

Kết quả cho thấy sự tiết dopamine không diễn ra liên tục mà chỉ xuất hiện ngay trước và trong khi cơ thể đạt cực khoái nhờ âm nhạc. Khi người nghe chuẩn bị đến giây phút khoái cảm, dopamine sẽ tiết ra nhiều ở vùng đuôi não, trong khi ở giữa giao đoạn cực khoái, chất này sẽ tập trung nhiều ở hệ thống thể vân (striatum system). Các thử nghiệm này là những bằng chứng cụ thể đầu tiên cho thấy sự khoái cảm trong âm nhạc có liên quan đến hoạt động của chất dopamine trong vùng trung não hồi viền (mesolimbic system), bao gồm cả 2 mặt của thể vân.

Toàn bộ nghiên cứu đã được xuất bản trên tạp chí Nature Neurosciene, bạn nào quan tâm có thể đọc thêm tại đây.

Nguồn: Gizmag